RİSK FAKTÖRLERİ
DEPRESYON İNTİHARDA ÖNEMLİ BİR RİSK FAKTÖRÜDÜR.
Depresyon Nedir?
Depresyon, insanın yaşama dair istek ve zevkinin kaybolduğu, kendisini derin bir keder içerisinde hissettiği, geleceğe yönelik karamsar düşünceleri ve geçmişe yönelik pişmanlık ve suçluluk duygularının olduğu, uyku, iştah ve cinsel istekle ilgili bozuklukların yaşandığı bir rahatsızlıktır.
Depresyonun başlıca belirtileri şunlardır;
Ψ Çökkünlük (mutsuzluk, karamsarlık)
Ψ İlgi kaybı, isteksizlik
Ψ Umutsuzluk, çaresizlik
Ψ Benlik değerinin düşmesi, suçluluk, utanç
Ψ Dikkati toplamada güçlük, unutkanlık
Ψ Yorgunluk, halsizlik
Ψ Uyku düzeninde değişiklikler
Ψ İştahsızlık ya da aşırı yeme
Ψ Cinsel istekte azalma
Ψ Ölüm ve intihar düşünceleri
Depresyon sık görülen ancak tedavi edilebilen bir hastalıktır.
KENDİNİZ İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ ?
Eğer kendinizi iki haftadan daha uzun süredir çökkün hissediyorsanız ya da belirgin ilgi kaybı varsa, iştahınızda ya da uyku düzeninizde belirgin değişiklikler fark ediyorsanız, söz konusu yakınmaların günlük işlerinizi yerine getirmede ya da insanlarla olan ilişkilerinizde soruna yol açtığını düşünüyorsanız;
KENDİNİZ İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ ?
•Hastanelerin ruh sağlığı ve hastalıkları bölümüne ya da bir psikiyatri uzmanına başvurun.
•Tedavi almanıza engel olacak ruh sağlığı konusunda toplumdaki yanlış inanışların sizi etkilemesine izin vermeyin.
•Düzenli egzersiz yapın, dengeli beslenin, stresinizi azaltan ve sizi rahatlatan yolları bulun.
•Eşinizin, ailenizin ya da yakın çevrenizin size destek olmasına izin verin.
•Depresyonun sizin hatanız olmadığını kendinize anımsatın.
•Depresyon hakkında doğru kaynaklardan bilgi edinin.
•Olumlu düşünmeye çalışın.
DEPRESYONU OLAN YAKININIZA NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ?
Depresyon tedavisi olması için O’nu cesaretlendirin. İlaç tedavilerinin etkisinin görülmesi birkaç haftayı bulabilir. Psikoterapilerde bu daha da uzun olabilir.
Bu yüzden tedaviden vazgeçmemesi için O’na destek olun.
•Sözlü veya sözsüz olarak “daha kötüsü de olabilirdi” ya da “artık kendine gel” şeklinde mesajlar vermeyin.
•Depresyonun açılıp kapatılabilen bir şey değil, tedavi gerektiren klinik bir hastalık olduğunu unutmayın.
•Düzenli olarak görüşün ve O’nu önemsediğinizi görmesini sağlayın.
•O’na değerli olduğunu ve sevildiğini hissettirin.
Eğer intihar düşüncesi olduğuna inanıyorsanız bunu kişiyle konuşmaktan korkmayın.
Yargılamadan, sevecen ve basit bir biçimde kendine zarar verme düşüncesi olup olmadığını sorun.
İntihar düşünceleri hakkında soru sormak kişinin yardım istemesine ve bu duygularını konuşarak duygusal yükünü boşaltmasına yardımcı olur.
İntihar fikirlerini konuşma fırsatı bulan kişi intiharın kısır döngüsünden kurtulmuş ve rahatlamış olur.
Eğer kendine zarar verme düşüncesi varsa O’nu tedavi için hekime danışması konusunda cesaretlendirin.
ERGENLİK VE DEPRESYON
Çocuklarımıza nasıl yardım edebiliriz?
Ergenlik çağının en önemli özelliği hızlı bir değişim yaşanmasıdır.
Bu dönemin sonunda:
•Ebeveynleri ile erişkin tipi ilişki kurabilen,
•Sağlıklı ve uzun süreli arkadaşlık ilişkileri olan,
•Bağımsızlığını kazanmış,
•Bireysel değerler sistemini oluşturmuş,
•Mesleki hedeflerini belirlemiş,
•Cinsel kimlik gelişimini tamamlamış,
•Olumlu baş etme ve sorun çözme becerilerini kazanmış,
•Yaşadığı toplum içinde sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen,
•Üretken bir erişkin olmaları beklenmektedir.
ÇOCUKLUK VE ERGENLİK DEPRESYONUNDA BAZI BELİRTİLER
*Üzgün yüz görünümü
*Çabuk sinirlenme
*Uyku ve iştah değişiklikleri
*Azalmış sosyal ilişkiler
*Öfke patlamaları
*Düşük benlik saygısı
*Madde kullanımı
*Okul başarısında azalma
*Riskli davranışlar
*Ayrılma kaygısı
Psikososyal müdahale:
İşlevsellik kaybını azaltma ve bozulan kişiler arası ilişkileri düzeltme amaçlı okul ve aile ortamının düzenlenmesi gerekir.
Çocuğun sosyal ilişkileri desteklenebilir, okul başarısı için kurs gibi ek destekler sağlanabilir, spor veya sanatsal etkinlik olanakları sunulabilir.
Risk etkenleri
Ergenlerde intihar davranışıyla ilgili çok sayıda ailesel risk etkeni belirlenmiştir.
Bunlar arasında;
•Ailede intihar davranışı öyküsü,
•Anneyle baba arasında ya da anne, baba ve çocuk arasında yaşanan çatışmalar,
•Ailede psikiyatrik bozukluk sayılabilir.
Birçok çalışmada anne babada depresyon, madde kullanımı, saldırgan davranışlar gibi sorunların varlığının ergenlerdeki intihar ve intihar girişimi riskini belirgin olarak arttırdığı gösterilmiştir.
•Çocuk ebeveyn ilişkisinde yetersizlik,
•Aile içi iletişimde yetersizlik,
•Çok yüksek veya düşük ebeveyn beklentisi
•Ebeveynlerin aşırı kontrolcü ve mükemmeliyetçi tutumları gençlerde intihar ve intihar girişimi riskini 2-4 kat arttırmaktadır
SONUÇ OLARAK
•İntiharın işaretlerini tanırsak, intihar ile ilgili doğru bilgilere sahip olursak çevremizde intihar riski olan kişileri erken dönemde fark edebilir ve onlara destek olabiliriz.
•Güçlü ilişkiler bizi hayata bağlar.
İntihar riski olduğunu düşündüğünüz bir yakınınız varsa elinizi uzatın ve hayatını kurtarın.